Helmonds festival over het mobiele erfgoed
250 jaar geleden reed in Frankrijk de eerste auto rond, op stoomkracht. Dat jubileum wordt deze herfst gevierd in Helmond, waar nu de eerste auto op zonne-energie wordt gebouwd. „Je bent aanwezig bij het maken van geschiedenis.”
Simon Rood s.rood@ed.nl
Helmond
Het zijn bijzondere tijden voor de auto-industrie, vindt ingenieur Jan Wouters. „De verbrandingsmotor krijgt steeds meer concurrentie. Je kunt tegenwoordig kiezen uit allerlei alternatieven. Hybride, elektrisch, waterstof, zonne-energie en straks wellicht ook synthetische brandstof. De grote vraag is: welke vorm heeft de toekomst?”
Wetenschappers als Wouters stelden 125 jaar geleden dezelfde vraag. Rond 1894 probeerden autofabrikanten ook varianten uit: van elektrisch (ja, toen al), hybride (ja, ook toen al) tot benzine. Die laatste veroverde de wereld. Op een liter benzine (en later ook diesel) kon je nu eenmaal de meeste kilometers rijden. De grondstof - aardolie - was er in overvloed.
Nu die langzaam opraakt, zoekt de wereld naarstig naar energiebronnen die onuitputtelijk zijn en bovendien geen schadelijke uitlaatgassen veroorzaken. „Zero emission, geen uitstoot dus, wordt vanaf nu de dominante factor”, zegt Wouters. Hij werkt voor AutomotiveNL, de in Helmond gevestigde organisatie die de industrie rondom producten voor de auto-industrie bevordert. „En op welke plek wordt nu volop gewerkt aan zero emission?”
Wouters stelt de vraag in een kantoor op de Automotive Campus in Helmond. Daarmee is zijn vraag beantwoord. Op dit bedrijventerrein bouwt Lightyear aan de eerste personenwagen die op zonne-energie gaat rijden. De bedoeling is dat dit jaar een eerste model klaar is. „Wij denken dat 2019 een keerpunt gaat zijn in de ontwikkeling van de auto-industrie. We gaan een nieuwe periode van 125 jaar in, zogezegd.”
Met die tijdspanne van 125 jaar is trouwens ook iets. We schrijven nu het jaar 2019. Tellen we 125 jaar terug, belanden we in de periode dat de benzinemotor overwon na enig tegenstribbelen van de elektrische auto. Tellen we wéér 125 jaar terug, dan belanden we in 1769. „Toen, dus 250 jaar geleden, reed de allereerste auto ooit in Frankrijk rond. Op stoom.”
Met andere woorden: de auto is een kwart millennium oud. „Reden voor een feest, want het voertuig heeft ons veel voorspoed bezorgd.” Met een eenmalig festival op de Automotive Campus wil AutomotiveNL deze mijlpaal vieren. Niet omdat Helmond iets van doen heeft met de uitvinding van de auto, wel omdat - in de woorden van Wouters - hier aan de toekomst ervan wordt gewerkt. „Als bezoeker moet je het gevoel krijgen dat je aanwezig bent bij het maken van geschiedenis.”
Het Dutch Automotive Festival vindt plaats in het eerste weekend van oktober. „Struinend over de campus moet je de historie, de kantelpunten en de toekomst zien.” Wouters en mede-organisator Thomas van Berkel denken aan exposities met oude foto's, het tentoonstellen van oude auto's en ritjes maken met elektrische auto's.
Wouters is naast zijn werk voor AutomotiveNL ook directeur van het NCAD, voluit het Nederlands Centrum voor Autohistorische Documentatie. Dat is één van de grootste archieven van Europa op het gebied van mobiel erfgoed, gevestigd op de Automotive Campus. „Alle documenten op elkaar vormen een stapel van twee kilometer.” Denk hierbij aan tijdschriften (vanaf 1890 tot nu), foto's, folders en technische handboeken van zo’n beetje alle auto's die ooit van een band gerold zijn.
Een rijke bron dus om een festival over mobiel erfgoed op te tuigen. „We hebben volop ideeën, er valt zoveel te kiezen.” Eén ding gaat in elk geval niet plaatsvinden: een rally met oude auto’s. „Dat past niet echt bij een toekomst van zero emission.”
Franse klassiekers, om Franse industrie te paaien
Tijdens het Dutch Automotive Festival (DAF) in Helmond zijn volop Franse oldtimers te bewonderen. Dat is geen toeval: de Nederlandse automotive-industrie wil meer exporteren naar Frankrijk. Daarom legt organisator AutomotiveNL tijdens het festival een Frans accent. Naast de publieksdag vindt er ook een dag plaats die bestemd is voor zakelijke contacten. Organisator AutomotiveNL nodigt daarvoor volop Franse vertegenwoordigers uit.
Eerste auto was toch van Benz?
Algemeen bekend: de Duitse fabrikant Benz maakte de eerste auto. Klopt, deels. Benz maakte de eerste succesvolle auto met een verbrandingsmotor, die werkte op benzine. Maar, in 1769 al, ontwikkelde het Franse leger een auto die reed op stoom. Die was bedoeld om kanonnen te vervoeren. „Benz strijkt graag met de eer”, zegt Jan Wouters. „Maar een auto is een zichzelf voortbewegend voertuig, en die reed dus al eerder rond, op stoom. En dat is nu 250 jaar geleden.”
Bron: Simon Rood/ ED
